DASAR KEPENDUDUKAN

 Menurut Todaro (1977), semua kerajaan melaksanakan 4 polisi utama berikut:

1. polisi fiskal – aturan-aturan berkaitan pengumpulan hasil/cukai dan urusan perbelanjaan awam.

2. polisi kewangan – merujuk kepada hal-hal berkaitan pusingan wang dan pemberian kredit, penentuan kadar faedah, operasi bank-bank awam, urusan pelaburan/tabungan individu/korporat serta hal tuju skim-skim pelaburan.

3. kawalan legislatif – melibatkan intervensi pasaran bagi menyeimbangkan pasaran ekonomi dan membantu pihak swasta dalam menentukan arah pelaburan mereka melalui pemberian lesen, menguatkuasa undang-undang imigresen, undang-undang kawalselia korporat.

4. polisi intervensi pelbagai – merujuk kepada keperluan struktural dan perubahan institusi dalam sesuatu sistem sosial atau ekonomi i.e. pembaharuan agraria, penstrukturan semula sistem pendidikan dan khidmat kesihatan, penubuhan badan-badan kerjasama/korporasi dan seumpama.

Setiap polisi ini boleh mempengaruhi perlakuan demografi penduduk – fertiliti, mortaliti dan migrasi. Sesetangah polisi ini bertindak secara langsung mempengaruhi perubahan penduduk dan sesetengahnya secara tidak langsung.

Menurut Corsa & Oakley (1979), dasar kependudukan ditakrifkan sebagai ‘ semua tindakan kerajaan yang mempengaruhi atau boleh mempengaruhi keseimbangan antara kelahiran, kematian dan migrasi penduduk, termasuk ke atas saiz, struktur dan taburan geografi penduduk.

Secara umum, dasar penduduk sesebuah negara boleh dibahagikan kepada dua:

1. Dasar-dasar yang mempengaruhi penduduk (population influencing policies) – suatu tindakan politik yang dilakukan secara sedar untuk mempengaruhi perlakuan demografi penduduk. Tindakan mempengaruhi perlakuan demografi penduduk ini dilaksanakan dengan tujuan mencapai matlamat-matlamat bukan demografi i.e. meningkatkan GNP. Dalam kata lain, dasar ini bertujuan merubah perlakuan demografi penduduk agar matlamat pembangunan sosial dan ekonomi negara tercapai. Contoh, bagi mengubah tingkahlaku demografi penduduk dengan memperkenalkan aktiviti-aktiviti menyediakan perkhidmatan perancangan keluarga, kawalan ke atas migrasi dalaman, atau liberalisasi pendidikan. Dasar ini juga boleh

dilaksanakan untuk mencapai objektif bukan demografi seperti mempromosi kesihatan ibu dan kanak-kanak sebagai matlamat akhir tetapi tidak dinafikan dasar/aktiviti ini boleh juga memberi kesan kepada menurunnya kematian bayi/kanak-kanak, dan membantu mengurangkan fertiliti.

2. Dasar-dasar yang bertindakbalas daripada pengaruh penduduk (population responsive policies) – merujuk kepada dasar-dasar yang dicipta sebagai tindakbalas kepada pengaruh penduduk/situasi demografi yang menimbulkan pelbagai masalah sosial dan ekonomi. Dasar perumahan dan kesihatan awam dibentuk bagi mengatasi masalah setingga atau kemerosotan kualiti hidup di bandar akibat berleluasanya fenomena migrasi dari desa ke bandar.

Polisi-Polisi dan Program-Program Malaysia Mempengaruhi Mortaliti

Antara polisi kerajaan Malaysia untuk mengurangkan tingkat mortaliti kepada sekitar 6 per 1000 penduduk terbahagi kepada dua:

1. Polisi/program membasmi dan mengawal wabak penyakit dan penyakit berjangkit seperti malaria, penyakit cerit beret, kusta melalui perubatan pencegahan dan rawatan.

2. Polisi/program meningkatkan standad kesihatan rakyat melalui program kesihatan luarbandar seperti pembinaan pusat-pusat kesihatan, klinik ibu dan kanak-kanak dan perluasan pendidikan kesihatan kepada orang awam.

3. Polisi dan program menambahbaik sekitaran hidup dan pemakanan penduduk melalui promosi standad kesihatan dan pemakanan tertentu melalui sistem sanitasi yang lebih baik, meningkatkan tahap kenal huruf penduduk bagi meningkatkan penerimaan masyarakat awam kepada perubatan moden dan amalan-amalan kesihatan awam yang lebih sempurna.

4. Memperluaskan program perancang keluarga seperti menjarakkan kelahiran anak bagi mengurangkan risiko kematian sewaktu bersalin.

5. Program kawalan kualiti makanan melalui penguatkuasaan Ordinan Makanan dan Penggunaan Dadah dan keselamatan pekerja di tempat kerja dengan menguatkuasa aturan-aturan keselamatan di tempat kerja bagi melindungi pekerja daripada risiko kemalangan di tempat kerja.

Polisi-Polisi dan Program Malaysia Mempengaruhi Fertiliti

Ini termasuklah melaksanakan polisi dan program-program berikut:

1. Bagi mengalakkan fertiliti diperkenalkan polisi melarang menggunakan/ mengamalkan teknik-teknik merancang keluarga tertentu bagi menggalakkan fertiliti.

2. Program mengawal fertiliti pula melibatkan galakan menggunakan perancang keluarga termasuk polisi berkaitan pengguguran anak/kandungan.

3. Program kesihatan ibu dan kanak-kanak bagi menjamin kelahiran sihat dan selamat.

4. Program galakan/tidak galakan fertilti i.e. meningkatkan insentif/kos psikik atau material bagi sesuatu kelahiran tambahan i.e. undang-undang berkaitan cukai pendapatan peribadi bagi mereka yang memiliki anak sedikit dan ramai. Pengiraan cukai secara berasingan antara pasangan suami/isteri boleh bertindak sebagai insentif kepada suami tapi disinsentif kepada isteri untuk melahiran lebih ramai anak.

5. Program menyediakan faedah bersalin kepada bilangan anak tertentu.

6. Program insentif perumahan kos rendah kepada mereka berkeluarga kecil/besar.

7. Program pengecualian kos pendidikan/ pendidikan percuma kepada mereka berkeluarga kecil/besar.

8. Kebebasan memilih sekolah berjarak dekat atau sejajar dengan kehendak ibubapa yang berkeluarga kecil/besar.

9. Polisi/program galakan peluang pendidikan/pekerjaan kepada wanita dewasa.

Polisi-Polisi dan Program Mempengaruhi Migrasi

Polisi dan program ini lebih menjurus kepada mempengaruhi taburan penduduk secara langsung. Antara polisi dan program yang mempengaruhi migrasi di Malaysia bagi menyeimbangkan taburan penduduk ialah:

1. Polisi galakan migrasi yang bermotif mengalakan perpindahan penduduk bagi mencapai tujuan pembangunan ekonomi dan sosial tertentu.

2. Polisi bukan bermotif mengalakkan migrasi tetapi lebih menjurus kepada pembangunan ekonomi dan sosial tetapi memberi impak kepada berlakunya migrasi penduduk.

Polisi-polisi mempengaruhi migrasi ialah:

1. Strategi pelaburan dan petempatan industri bagi mengalakan pembangunan ekonomi dan sosial. Polisi/strategi ini boleh mempengaruhi arah aliran penduduk/pekerja kesesuatu kawasan tertentu.

2. Polisi petempatan dan pembangunan tanah baru (new land development and settlement) i.e. program-program pembangunan wilayah (FELDA) bagi memindahkan penduduk luarbandar ke kawasan luarbandar lain yang tidak bertanah.

3. Polisi Pertumbuhan Pusat-pusat bandar (Urban Growth Center) – pembentukan pusat-pusat bandar baru untuk menyelerakkan pembangunan ke luar daripada bandar-bandar utama/metropolitan.

4. Strategi desentralisasi industri (Industrial decentralization) – mempromosi pertumbuhan dan penyebaran industri ke wilayah kurang membangun yang kaya dengan sumber asli dan tenaga buruh. Ini dilakukan dengan memberi pengecualian cukai atau insentif kepada pihak yang terbabit.

5. Program Pembangunan In-Situ (Integrated in-situ rural development) terutama di kawasan yang miskin bagi meningkatkan produktiviti dalam sektor pertanian dan pendapatan.

6. Program Pemulihan Bandar atau Pembangunan Bandar (Urban development and renewal) – Pembukaan Kampung-Kampung Baru di bandar unttuk mengelakkan ancaman komunis.

7. Polisi Sosio-Ekonomi Lain – kuota 30% untuk Bumiputera dalam pelbagai sektor di bandar, membuka peluang pekerja kepada Melayu di bandar, kemudahan pinjaman dan tapak perniagaan untuk orang Melayu dibandar, kemudahan perumahan kos rendah oleh pihak kerajaan dan swasta kepada pembeli Melayu, kuota 30% perumahan kos rendah untuk pembeli Melayu, pembinaan rumah kos rendah untuk setinggan terutama kepada migran Melayu bandar, menaiktaraf kawasan setinggan di bandar, bantuan kewangan untuk orang Melayu dalam pendidikan menengah dan tinggi terutama di bandar, pembinaan jaringan komunikasi lebih baik menghubungkan desa-bandar.

Perbincangan Mengenai Dasar Kependudukan di Malaysia

Rujuk Usman Yaakob (1989) Prinsip Kajian Kependudukan, DBP. Bab 10.

Lim Lin Lean (1983) Population and Development, IBS, Chpt VIII